- жомарттық
- син.: мырзалықАқан табан астында Балпанның осынша жомарттығын мақтап өлең шығарады (Ә.Кекілбаев).
Синонимдер қазақша сөздік. 2015.
жомарттық
Смотреть что такое "жомарттық" в других словарях:
әрбілеу — (ҚХР; Монғ.) азғыру, теріс оқыту, айныту. Қарлығашты жылы сөзбен қанша ә р б і л е с е де, «Жомартты олай ойламаңыз, олай деп айтпаңызшы, ағай!» деген Қарлығаш, Жомартты барынша ақтай түсті (М. Құрман., 210) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бойлақ — 1. (Сем., Аяг.; Шығ.Қаз., Ү Н.; Тау., Қош.; Монғ.) төлсіз (мал). Құлынды шығынсыз аяқтандыру үшін буаз биеден алдын ала б о й л а қ жылқыдан бөлектеп қорада жемдейді («Үгітші», 1987, №4). 2. (Монғ.) биылғы қозы. Күзде жүнін қырқып ап, күзде қойға … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қылуа — 1 (Гур., Маңғ.) қылық, мінез құлық. Қ ы л у а с ы жақсы бала (Гур., Маңғ.) 2 Қ орда., Арал; Ақт., Шалқ.; Алм., Шел.) қылмыс, бұзық іс. Жомарттың істеген қ ы л у а с ы жаман Қ орда., Арал). Оның колхоз мүлкін талан таражға ұшыратқаны үшін қ ы л у… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мәрттік — (Жамб.: Мойын., Луг.) жомарттық, адамгершілік. Сен м ә р т т і к т і ң ісін істемедің (Жамб., Мойын.). Әттегені ай, Тоқаштың м ә р т т і г і белгілі еді ғой (Ж. Арыст., Жер ұй., 217). – Енесімен алсын деді былғары киген жігіт үлкен бір тәуекелді… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
сақылық — (Жамб.: Мойын., Шу) жомарттық. С а қ ы л ы қ барлықтан ба, әлде адамның өзінен бе? (Жамб., Мойын.). Қарынбай қылып өткен бақыллылық, жолдастар, әлің келсе қыл с а қ ы л ы қ (Жамб., Шу) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
сахи — Қ орда., Арал) мырза, жомарт. Болат қолында болса с а х и ғой Қ орда., Арал). [Парсыша сәхавәт жомарттық, ақ көңілдік; сәхи жомарт, ақ көңіл (Пер. рус. сл., ІІІ, 1983, 23 25); ар. сақи (Ар. рус. сл., І, 1970, 440)] … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
үйір-шүйір болу — (Монғ.) бір біріне үйренісіп, бауыр басып кету. Мен Жомартты түсінбейді екем, – деп ойлады. Ол бұрын Ережепке ү й і р ш ү й і р болғандықтан, ертеңінде Ережепке барды (М. Құрман., 215) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
дарқанғойлық — зат. Шектен асқан дарқандық, жомарттық. Партия мүшесі… кемшіліктерді батыл ашып, оларды, қалайда жоюға, д а р қ а н ғ о й л ы қ қ а, дандайсушылыққа, тоқмейілсушілікке, жерлестікке қарсы күрес жүргізуге міндетті (СОКП Уставы, 6) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
мәрттілік — зат. Жомарттық, мырзалық; мәрттік. Ақжүніс үш батырдың хас жаужүрек м ә р т т і л і г і н е риза болса да, әкесі үшін құрбандық еткен жауыздарға аяу тілемеді (С.Ордашева, Кек жуған, 7) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
мол — қолдылық. Қолының ашықтығы, жомарттық. Ертең үш колхоз біріккесін Ауқынбайдың м о л қ о л д ы ғ ы н ы ң зардабын басқалар қоса көтермей ме? (Ұ.Доспанбетов, Шығ., 4, 30). Мол пішілген. Денесі ірі, жуандау. Денесі м о л п і ш і л г е н, көзі… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
пейілділік — зат. Адал пейілдік, ақ ниеттілік. Есен мен зайыбының ашық қабақ, ақ көңілмен сыйлағанның өзі кең п е й і л д і л і к т і ң, жомарттықтың белгісіндей болды (Ж.Тұрлыбаев, Семсер, 165) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
